Vormingsaanbod voor de eerstelijn
Vorming & deskundigheidsbevordering
Steeds meer krijgen zorgverstrekkers en medewerkers uit de zorg- en welzijnssector te maken met mensen met (een vermoeden van) geestelijke gezondheidsproblemen. Het is niet altijd vanzelfsprekend om in te schatten wat er aan de hand is, om tijdig in te grijpen of om er op de juiste manier mee om te gaan.
CrosslinkGGZ biedt daarom kwalitatieve vormingen aan voor eerstelijnswerkers en dit rond diverse thema’s uit de geestelijke gezondheidszorg. Naast onze vaste vormingspakketten wordt er ook ingespeeld op de noden die gedetecteerd worden binnen uw organisatie door het uitwerken van diverse vormingen op maat.
De beoogde doelgroep zijn huisartsen, zorgaanbieders (maatschappelijk werkers, verzorgenden, verpleegkundigen, ... ) uit de eerste lijn (thuiszorg, welzijn, ...), uit de BijzondereJeugdzorg, uit de Centra Leerlingenbegeleiding, enz.
De vormingspakketten worden aangeboden en/of uitgewerkt volgens 3 formules: workshop (6u - 8u), vorming (4u) of voordracht (2u). Hierdoor kunnen we vormingen aanbieden met verschillende niveaus van verdieping, van een kennismaking met het onderwerp tot een uitdieping van de materie. We houden graag rekening met de noden van de organisatie, afwijkingen van deze uren of inhouden zijn dus steeds mogelijk.
Elke formule kent dezelfde opbouw maar een verschil in tijdsduur.
Iedere vorming bestaat uit:
- een theoretische achtergrond met inbegrip van de meest recente ontwikkelingen
- een praktische toepassing via oefeningen en concreet materiaal
- een interactie en afstemming van de inhoud op de noden van de deelnemers
Aanbod:
Basispakket 1: ‘Het gebruik van screeningsinstrumenten binnen de eerstelijn’
Een screeningsinstrument helpt ons om op een snelle en efficiënte manier informatie te verzamelen. Deze informatie kan nuttig zijn om een eerste aanzet te geven tot diagnosestelling en tot een juiste inschatting van de problematiek. Doorheen de jaren zijn er degelijke wetenschappelijke hulpmiddelen ontwikkeld die kunnen helpen om de meest voorkomende problematieken in kaart te brengen. Voorbeelden hiervan zijn screeningsinstrumenten voor depressie, angst, middelenmisbruik, verhoogd risico op psychose enzomeer.
Tijdens deze vorming wordt stilgestaan bij het inpassen van deze instrumenten binnen de eigen werkcontext. De samenstelling van de aangeboden instrumenten wordt regelmatig afgestemd met bestaande literatuur en de noden binnen het werkveld.
Na deze vorming kunnen de werknemers:
- De aangeboden screeningsinstrumenten op correcte wijze afnemen en interpreteren bij hun cliënten.
- De eigen bestaande screening verbreden door het aangeboden materiaal te integreren.
- Een inschatting maken van de mogelijke aan- of afwezigheid van psychische problemen.
- De noodzaak voor eventuele doorverwijzing naar andere eerste en/of tweedelijnsactoren correct inschatten.
Basispakket 2: ‘Depressie: van vroegdetectie tot interventie’
Iedereen voelt zich wel eens somber, maar daarom ben je nog niet depressief. Het juist kunnen inschatten van negatieve emoties is dan ook nodig. Uit onderzoek blijkt hoe belangrijk het is om een beginnende depressie tijdig te kunnen detecteren. Het bespaart heel wat leed en vermindert het risico op suïcide. Medewerkers uit de eerstelijn zijn het best geplaatst om de vinger aan de pols te houden!
De juiste interventie op het juiste ogenblik maakt al heel wat mogelijk! Hoe kan je bij iemand de psychische weerstand verhogen? Wat moet je doen bij negatieve gedachten? Wat is een goede zelfzorg bij depressie? Hoe pak je het aan om iemand te activeren? Dit zijn alvast enkele thema’s die behandeld worden.
Na deze vorming kunnen de medewerkers:
- Depressie herkennen en bevragen.
- Een juist onderscheid maken tussen een sombere stemming en depressie.
- Screeningsmateriaal voor depressie correct gebruiken en toepassen.
- Een geheel aan vroeginterventies doorvoeren rond psychische weerbaarheid, piekergedachten en gedragsactivatie
Basispakket 3: ‘Cultuursensitieve zorg binnen de eerste lijn.’
In de diverse samenleving van vandaag is het belangrijk om aandacht te hebben voor de behoeften van individuen met verschillende culturele achtergronden. Tijdens deze vorming zullen we ingaan op de betekenis en het belang van cultuursensitieve zorg binnen de eerstelijn en praktische strategieën bespreken die we kunnen gebruiken om potentiële barrières te doorbreken.
Na deze vorming kennen de medewerkers:
- Wat culturele sensitiviteit is en het belang daarvan in de eerste lijn
- De impact van culturele achtergrond op het beleven van psychische kwetsbaarheid
- De attitudes, kennis en vaardigheden van cultuursensitieve zorg
- Praktische tips om potentiële barrières te overwinnen
Basispakket 4: ‘Kortdurende interventies bij psychisch kwetsbare mensen binnen de eerstelijnszorg.’
Mensen kunnen doorheen hun leven met nogal wat psychische problemen te maken krijgen. Er zijn een aantal algemene interventies die kunnen helpen om de psychische weerbaarheid te vergroten. Hierdoor wordt ook een grotere draagkracht ontwikkeld. Dit helpt dan weer om de dagelijkse belasting beter aan te kunnen. Medewerkers uit de eerstelijn die deze interventies in de vingers hebben, kunnen het verschil maken bij het al dan niet verder toenemen van psychische problemen.
Deze vorming is gericht op kortdurend en oplossingsgericht werken rond een aantal klachten die vaak voorkomen bij psychische problemen, zoals piekergedachten, slaapproblemen e.a.
Na deze vorming kunnen de medewerkers:
- een plan van aanpak opstellen op basis van een eerste gesprek
- basisstrategieën toepassen in de praktijk
- werken rond de aanpak van piekergedachten en het vinden van cognitieve rust
- concreet advies geven bij slaapproblemen
- werken aan gedragsactivatie
- verbeteren van de algemene psychische en lichamelijke weerbaarheid
Basispakket 5: ‘Werken vanuit een herstelvisie binnen de eerstelijnszorg.’
Werken vanuit een herstelvisie verschuift de focus van het werken met klachten naar het werken rond persoonlijke groei. Deze vorming richt zich op hoe deze visie binnen de eerstelijnszorg kan worden geïntegreerd waarbij we de praktische implicaties en voordelen voor zowel de zorgverlener als de cliënt verkennen.
Na deze vorming kunnen de medewerkers:
- Begrijpen wat herstelvisie is en wat de belangrijkste kernprincipes zijn.
- Het toepassen van herstelgerichte benaderingen binnen de eerstelijnszorg.
- De eigen rol als zorg- of hulpverlener begrijpen in het faciliteren van herstelprocessen
- Praktische strategieën toepassen voor het ondersteunen van cliënten tijdens hun herstelreis
Basispakket 6: ‘Hoe omgaan met angsten binnen de thuiszorg.’
Angst kan een uitdagende emotie zijn voor cliënten en hun omgeving. Deze vorming biedt inzicht in de diverse vormen van angst, hoe ze zich manifesteren en hoe zorgverleners deze kunnen herkennen en bespreken in de comfortabele omgeving van de cliënt.
Na deze vorming kunnen de medewerkers:
- De verschillende vormen van angst verkennen en begrijpen hoe ze zich kunnen uiten bij cliënten in de thuiszorg.
- Praktische strategieën en benaderingen delen om angst bij onze cliënten te herkennen en te bespreken.
- Belangrijke communicatievaardigheden onderzoeken die zorgverleners kunnen helpen om cliënten gerust te stellen en te ondersteunen.
- Het belang van empathie en een ondersteunende aanpak benadrukken bij het omgaan met angstgevoelens.
Basispakket 7: ‘Eerstelijnswerk: balanceren tussen motiveren en grenzen stellen’
Motivatie tot verandering is aangewezen in ons werk met cliënten. Niet iedereen is echter altijd even makkelijk te motiveren. Het is als hulpverlener dan ook belangrijk dat we over vaardigheden beschikken waarbij we een proces van verandering op gang kunnen brengen bij moeilijk te motiveren cliënten. Daarnaast moeten we binnen ons werk grenzen kunnen en durven stellen. Naast de autonomie van de cliënt, is er immers ook zoiets als de autonomie van de hulpverlener. Het aangeven van grenzen, zonder een breuk in de hulpverlenersrelatie te veroorzaken, is dan ook een belangrijke kunde.
Na deze vorming kunnen de medewerkers:
- Het motivationeel proces beter begrijpen.
- Ingrijpen op de motivatie van de cliënt.
- Een kritische zelfreflectie maken.
- Grenzen bepalen en gepast aangeven.
Basispakket 8: ‘Communiceren met psychisch kwetsbare mensen.’
Communicatie is een belangrijk werkinstrument voor een hulpverlener. Binnen de eerstelijn worden we geconfronteerd met cliënten met diverse psychische moeilijkheden. Afhankelijk van de problematiek dienen we soms onze communicatie aan te passen. Deze vorming biedt een aantal handvaten, die eenvoudig in de praktijk toegepast kunnen worden bij zowel telefonische als rechtstreekse contacten. Zo wordt tevens stilgestaan bij gesprekstechnieken gericht op het vergroten van de motivatie en het bevorderen van de zelfreflectie bij cliënten.
Na deze vorming kunnen de medewerkers:
- Begrijpen hoe psychische moeilijkheden de communicatie kunnen beïnvloeden.
- Verbaal en non-verbaal gedrag analyseren.
- Gepast reageren op verschillende mogelijke cliëntsituaties.
- De motivatie tot gedragsverandering vergroten.
Basispakket 9: ‘Werken met ‘moeilijke mensen.’ – ‘Leren omgaan met persoonlijkheidsstoornissen.’
Elk van onze cliënten heeft zijn eigen persoonlijkheid. Soms kan deze persoonlijkheid moeilijkheden veroorzaken in relaties, op het werk en binnen de hulpverlening. We spreken dan over persoonlijkheidsstoornissen. Het aangaan van een ondersteunende relatie met deze cliënten is noodzakelijk voor een goede zorg, maar tevens ook heel erg complex.
Er dient namelijk steeds een evenwicht gevonden te worden tussen het ondersteunen enerzijds en het begrenzen anderzijds. De aanwezigheid van destructieve en impulsieve gedragingen, stemmingswisselingen en rigide denkpatronen bemoeilijken dit evenwicht. Het vergroten van de kennis over persoonlijkheidsstoornissen en het leren adequaat omgaan met ondermijnend gedrag vormen de hoofddoelen van deze vorming.
Na deze vorming kunnen de medewerkers:
- Een persoonlijkheidsstoornis definiëren en herkennen.
- Begrijpen hoe een persoonlijkheidsstoornis ontstaat.
- De juiste houding aannemen in relatie tot cliënten met een persoonlijkheidsstoornis.
- Grenzen stellen ten aanzien van cliënten met een persoonlijkheidsstoornis.
- Een goede zelfzorg handhaven in het werken met cliënten met een persoonlijkheidsstoornis.
Basispakket 10: ‘Omgaan met agressie.’
Confrontatie met agressie kan een ernstige impact hebben op ons werk met cliënten, maar ook op de fysieke en psychische integriteit van eerstelijnswerkers. Het tijdig herkennen van signalen is noodzakelijk voor de veiligheid van cliënten, hun omgeving en de hulpverlener. Tijdens deze vorming wordt dan ook uitgebreid stilgestaan bij de verschillende fasen van agressie. Daarnaast worden handvaten aangeboden om adequaat om te gaan met agressie binnen de werkcontext.
Na deze vorming kunnen de medewerkers:
- De onderliggende mechanismen en oorzaken van agressief gedrag begrijpen.
- Signalen van de verschillende fasen van agressie herkennen.
- Adequaat reageren op verschillende vormen van agressie.
- Een individueel behandeltraject gericht op agressiebeheersing opstellen en uitvoeren.
Door onze opgebouwde expertise kunnen we aansluitend bij de behoefte van uw organisatie een vorming op maat uitwerken rond een relevant thema uit de geestelijke gezondheid waar u en uw organisatie regelmatig mee worden geconfronteerd.
Wij kunnen hiervoor bij u langskomen om de juiste behoefteanalyse te maken en samen met u een visie te ontwikkelen over de mogelijke inhoud van de vorming.
Vier keer per jaar biedt het Psychiatrisch Expertiseteam piekuurtjes aan op drie verschillende locaties. Piekuurtjes zijn korte vormingsmomenten over de middag die open staan voor alle eerstelijnswerkers en die gratis worden georganiseerd. Gedurende een uurtje wordt er een specifiek thema gelinkt aan geestelijke gezondheid uitgediept. Je kan deze piekuurtjes zien als een voorproefje van onze vormingsaanbod.
Wens je aan te sluiten bij één van de piekuurtjes? Neem eens een kijkje in onze agenda en schrijf je alvast in.
Ieder jaar worden er gespreid over Noord-West-Vlaanderen enkele Open Vormingen georganiseerd. Dit zijn telkens vormingen van 3 uur gericht op hulpverleners uit de zorg- en welzijnssector zoals verzorgende, maatschappelijk werkers, huisartsen, verpleegkundigen, ... die enerzijds op zoek zijn naar meer theoretische achtergrond over bepaalde thema’s en anderzijds naar meer praktijkgerichte ondersteuning.
Voor een overzicht van de Open Vormingen kan u kijken in onze agenda.
Ieder jaar worden een aantal van onze open vormingen en piekuurtjes gegeven onder de vorm van een webinar. Deze webinars staan open voor alle eerstelijnswerkers en bieden naast heel wat theoretische inzichten een duidelijk link met de dagdagelijkse praktijk.
Meer informatie over de aangeboden webinars kunt u vinden in de agenda
Agenda/Inschrijven
Naast de vormingen die we aanbieden op maat van uw organisatie, kan u ook deelnemen aan de door ons georganiseerde Piekuurtjes en Open Vormingen.
Klik op de vorming voor meer info betreffende de inhoud en inschrijving.
Inhoud: Hechtingspatronen ontstaan vroeg in het leven, maar blijven ons hele leven invloed uitoefenen op hoe we relaties aangaan, hulp vragen en met stress omgaan. In de eerste lijn zie je vaak cliënten met herhaalde klachten of moeilijkheden in nabijheid, vertrouwen of grenzen – zonder dat zij of jij het woord ‘hechting’ gebruiken.
Deze vorming helpt eerstelijnswerkers om hechtingsdynamieken te herkennen, begrijpen én ermee te werken binnen kortdurende begeleiding.
Je leert hoe (on)veilige hechting zich kan uiten in de hulpverleningsrelatie, hoe je responsief kunt zijn zonder over je grenzen te gaan, en hoe je veiligheid en zelfsturing kunt versterken bij cliënten.
- Datum: donderdag 23 oktober 2025
- Uur: 13.00 - 15.30 uur
- Locatie: online
- Kostprijs: 30 euro
Inhoud: Zorgverleners in de eerste lijn staan regelmatig voor moeilijke keuzes waarin verschillende waarden, belangen en verwachtingen met elkaar in conflict komen. In deze vorming onderzoeken we hoe je in deze complexe situaties tot doordachte beslissingen kunt komen. Aan de hand van praktijkvoorbeelden reflecteren we op spanningsvelden zoals nabijheid versus professionele afstand, autonomie versus zorgplicht, en openheid versus discretie.
Je maakt kennis met een gestructureerde aanpak om keuzes af te wegen, en ontwikkelt vaardigheden om constructief in gesprek te gaan over lastige situaties.
- Datum: donderdag 6 november 2025
- Uur: 12.00 - 13.00 uur
- Locatie: online
- Kostprijs: gratis
Inhoud: Als eerstelijnswerker worden we steeds vaker geconfronteerd met crisissituaties: cliënten die plots overspoeld raken, verbaal ontploffen of dreigen met zelfbeschadiging. Hoe blijf je als hulpverlener rustig, alert én verbonden in zulke momenten? Hoe herken je vroegtijdige signalen van escalatie en welke communicatie helpt – of juist niet?
In deze vorming krijg je inzicht in de dynamiek van escalatie en leer je hoe je professioneel en menselijk aanwezig kunt blijven, zonder jezelf te verliezen. We werken met praktijkgerichte technieken en concrete scenario’s waarin we oefenen met houding, taal en grenzen stellen. Je leert niet alleen hoe je de situatie de-escaleert, maar ook hoe je achteraf omgaat met de impact op jezelf of anderen.
- Datum: donderdag 20 november 2025
- Uur: 13.00 - 15.30 uur
- Locatie: online
- Kostprijs: 30 euro
Inhoud: Verzamelgedrag roept vaak verwarring of oordeel op – bij de omgeving, maar ook bij hulpverleners. Toch is hoarding (verzamelstoornis) veel meer dan "rommel maken" of "niet kunnen opruimen". Het is vaak verbonden met diepe angst, verlieservaringen of een verstoord gevoel van controle en veiligheid.
In deze vorming krijg je als eerstelijnswerker inzicht in de kenmerken en psychologische achtergrond van hoarding, en leer je waarom loslaten zo beladen is voor cliënten.
We gaan in op het herkennen van vroegtijdige signalen – ook wanneer het gedrag nog niet extreem zichtbaar is – en leren hoe je de ernst inschat, comorbiditeit herkent (zoals angst, depressie of trauma), en hoe je met empathie én begrenzing aan de slag kunt.
- Datum: donderdag 4 december 2025
- Uur: 13.00 - 15.30 uur
- Locatie: online
- Kostprijs: 30 euro
Inhoud: Smartphones, sociale media en digitale communicatie zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Toch groeit de druk om altijd bereikbaar te zijn. Zowel jongeren als volwassenen ervaren toenemend klachten zoals prikkelbaarheid, slaapmoeilijkheden, piekeren, concentratieverlies en zelfs burn-outklachten die gelinkt zijn aan digitale overbelasting.
In deze vorming leer je digitale stress herkennen als een reëel en groeiend fenomeen, ook wanneer cliënten het zelf niet zo benoemen. We verkennen de psychologische mechanismen achter digitale stress en bespreken de verschillende vormen van digitale verslaving, zoals sociale media-verslaving, gameverslaving en smartphoneverslaving.
Daarnaast reikt de vorming enkele concrete, haalbare interventies aan die je samen met cliënten kunt inzetten om digitale veerkracht te versterken.
- Datum: donderdag 18 december 2025
- Uur: 12.00 - 13.00 uur
- Locatie: online
- Kostprijs: gratis
Heb je een vraag? Wil je graag meer informatie over een bepaalde vorming, of heb je een idee rond een thema voor een nieuwe vorming en wil je weten of dit mogelijk is? Contacteer ons dan via onderstaand contactformulier, of neem contact op met onze vormingsverantwoordelijke via:
Voor info, advies en coaching kan u terecht op de site crosslinkggz.be.